Dünya Sağlık Örgütü’nden ‘ölüm raporu’

Ülkeleri gelir gruplarına göre üçe ayıran Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) raporuna göre, gelişmiş ülkelerde 14 yaşın altında çocuk ölümleri yüzde 1’in altında seyrederken, az gelişmiş ülkelerde her üç çocuktan biri 14 yaşına gelmeden yaşama veda ediyor.

Gelişmiş ülkelerde istatistiklere dahi alınmayacak kadar düşük oranda olan trafik kazaları ya da basit hastalıklar, gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde 10 temel ölüm nedeni arasında yer alıyor.
WHO’nun resmi internet sitesinde yayınlanan rapor, ülkeleri Dünya Bankasından alınan gelir bilgilerine göre “gelişmiş”, “gelişmekte olan” ve “az gelişmiş” olmak üzere üç gruba ayırırken, özellikle birinci grup ile ikinci grup ülkeler arasında gerek ölüm nedenleri, gerekse ortalama ömür istatistiklerinde çarpıcı farklılıklar olduğu gözler önüne seriliyor.

ZENGİNİN DE FAKİRİN DE DERDİ KALP
Varlıklı ve yoksul ülkeler arasında yaşam kalitesi, sosyal konular ve ölüm nedenleri bakımından ciddi farklılar bulunsa da koroner arter hastalıkları her üç grupta da ölüm nedenleri arasında ilk iki sırada yer alıyor. Gelişmiş ülkelerde birinci ölüm nedeni koroner arter hastalıkları, ikinci ölüm nedeni ise felç ve beyin fonksiyonlarına ilişkin diğer hastalıklar olarak belirlenirken, gelişmekte olan ülkelerde bu hastalıklar yer değiştirerek ilk iki sırayı alıyor.
Az gelişmiş ülkelerde de birinci ölüm nedeni koroner arter hastalıkları, ancak ikinci sırada diğer iki grupta daha alt sıralarda yer alan solunum yolları enfeksiyonları yer alıyor.

AIDS VE TRAFİK
WHO’nun hazırladığı rapor, dünya genelinde ölüm nedenlerinde ilk iki sıradaki benzerlikler olduğunu, buna karşılık diğer ölüm nedenlerinde ülkenin gelişmişlik düzeyine bağlı olarak önemli farklılıklar bulunduğunu gözler önüne serdi.
Rapora göre, gelişmiş ülkelerde ölüm nedenleri listesinde ilk onda yer almayan HIV/AIDS, gelişmekte olan ülkelerde 4., az gelişmiş ülkelerde ise 3. en yaygın ölüm nedeni. Bu durumun en önemli nedeni, gelişmiş ülkelerde güvenli cinsel ilişki oranının fazla olması ve gelişmiş ülke vatandaşlarının gerek HIV tanısının konmasında gerekse bağışıklık sisteminin güçlendirilmesine yönelik tedavilerde daha fazla şansa sahip olmaları.
WHO’nun raporu, gelişmiş ülkelerde trafiğin artık canavar olmaktan çıktığını da ortaya koyuyor. Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde en yaygın 10 ölüm nedeni arasında yer alan trafik kazaları, gelişmiş ülkelerin listesinde yer almıyor.Birinci ve ikinci grupta yer alan ülkelerde çeşitli kanser türleri sıralamada yer alırken, yoksul ülkelerde yaşayan önemli sayıda insan ise hala verem, sıtma ve ishal gibi hastalıklar nedeniyle yaşamını yitirebiliyor.
Az gelişmiş ülkelerde doğum ve doğum sonrası komplikasyonları da gelişmiş ülkelerin aksine hala anne ve bebek sağlığını ciddi ölçüde tehdit ediyor.

70 YAŞIN ÜZERİNİ GÖREBİLENLER
Çeşitli hastalıkların tedavisi ve yaşam kalitesi bakımından daha çok olanağa sahip olan gelişmiş ülkelerde yaşayanların yüzde 70’i, 70 yaşın üzerinde yaşama veda ederken, yoksul ülkelerde bu oran her üç kişiden birine kadar düşüyor.
Rapor, yoksulluk ve olanaksızlıkların en çok çocukları vurduğunu çok net biçimde ortaya koyuyor. Gelişmiş ülkelerde 14 yaşın altında çocuk ölümleri yüzde 1’in altında seyrederken, az gelişmiş ülkelerde her üç çocuktan biri 14 yaşına gelmeden yaşama veda ediyor.
Dünya genelinde her yıl ortalama 11 milyon çocuk, 5 yaşın altındayken ölüyor. Rakamlar, dünya genelinde ölen çocukların yüzde 98’inin gelişmekte olan ve yoksul ülkelerde hayata gözlerini yumduklarını ortaya koyuyor.